Aanspraken op pensioen behoren niet tot het loon voor de loonbelasting als de pensioenregeling voldoet aan de in de wet gestelde normeringen en beperkingen. Als een aanspraak op pensioen wordt prijsgegeven, wordt de aanspraak aangemerkt als loon uit een vroegere dienstbetrekking van de werknemer of gewezen werknemer. Dat heeft tot gevolg dat over de waarde van de aanspraak loonbelasting wordt geheven. Er geldt een uitzondering voor het geval waarin de aanspraak niet voor verwezenlijking vatbaar is.

In de pensioenbrief van een dga was een voorwaardelijk recht op indexatie opgenomen. De omschrijving in de pensioenbrief was als volgt: ingegane pensioenen zullen door de vennootschap zoveel mogelijk worden aangepast aan de prijsontwikkeling. Een dergelijk voorwaardelijk recht op indexatie van een pensioen, dat gebaseerd is op een overeenkomst tussen de pensioengerechtigde en de pensioenuitvoerder, is volgens Hof Den Haag een aanspraak op pensioen.

Bij de overdracht van een pensioenregeling wilde de oude pensioenuitvoerder bij de bepaling van de koopsom geen rekening houden met de waarde van het recht op indexatie. Door in te stemmen met de overdrachtswaarde heeft de dga het voorwaardelijke recht op indexatie prijsgegeven. Ten tijde van de overdracht was het pensioen al ingegaan. De Belastingdienst legde een naheffingsaanslag loonheffing op aan de vennootschap die het pensioen had overgedragen. Volgens het hof was de omstandigheid dat in de uitkeringsjaren tot het moment van de overdracht het pensioen niet was geïndexeerd geen reden om het voorwaardelijke recht op indexatie niet als aanspraak op pensioen aan te merken.

Vooruitlopend op de Eindejaarsregeling 2020 heeft de staatssecretaris een besluit met een goedkeuring voor de uitvoering van de 30%-regeling gepubliceerd. De goedkeuring heeft betrekking op een ongewenst gevolg van de invoering van het aanvullend geboorteverlof per 1 juli 2020. Dit verlof kan in de eerste zes levensmaanden van het kind worden opgenomen tegen 70% van het loon, betaald door het UWV. Het kan voorkomen dat een werknemer door de opname van geboorteverlof niet langer voldoet aan het looncriterium voor de 30%-regeling. Om dit ongewenste gevolg weg te nemen zal de Uitvoeringsregeling Loonbelasting worden aangepast. Adoptieverlof en pleegzorgverlof worden aan de bepaling van de Uitvoeringsregeling toegevoegd.

De goedkeuring houdt in dat voor toepassing van het looncriterium van de 30%-regeling bij het opnemen van aanvullend geboorteverlof, pleegzorgverlof of adoptieverlof mag worden uitgegaan van het loon dat de werknemer zou hebben genoten zonder opname van dit verlof. De goedkeuring geldt met ingang van 1 juli 2020.

Het onderscheid tussen werken als zelfstandige en als werknemer is van belang voor de inhoudingsplicht voor de loonheffingen en de verzekeringsplicht voor de werknemersverzekeringen. Daarnaast is het onderscheid tussen de arbeidsovereenkomst en andere arbeidsrelaties van belang voor de rechten en bescherming van de zelfstandige of werknemer en voor de risico’s en kosten van de opdrachtgever of werkgever.

In de zesde voortgangsbrief aan de Tweede Kamer geven de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de staatssecretaris van Financiën een overzicht van de stand van zaken ten aanzien van de maatregelen op het gebied van werken als zelfstandige. De pilot van de webmodule, waarmee kan worden vastgesteld wat de aard van een arbeidsverhouding is, gaat naar verwachting op 11 januari 2021 van start en zal in ieder geval zes maanden duren. In de zomer van 2021 kan de pilot worden geëvalueerd. Daarna volgt een beslissing over het vervolg van de webmodule en over het tijdstip waarop de handhaving in het geval van verkapte dienstverbanden gefaseerd zal worden gestart. Dat laatste zal niet eerder zijn dan per 1 oktober 2021. Dit betekent overigens niet dat de Belastingdienst en de Inspectie SZW in de tussentijd geen toezicht houden. De Belastingdienst kan tot die datum alleen correcties aanbrengen en/of boetes opleggen bij kwaadwillendheid of als aanwijzingen niet binnen een redelijke termijn zijn opgevolgd.

De doelstelling van de pilot van de webmodule is te onderzoeken of op deze manier de aard van een arbeidsrelatie kan worden verduidelijkt en of opdrachtgevers kunnen worden geholpen bij het vormgeven van de arbeidsrelatie. De webmodule geeft in de pilotfase een indicatie van de arbeidsrelatie. De volgende uitkomsten zijn mogelijk:

1. Opdrachtgeversverklaring: de opdracht kan buiten dienstbetrekking worden verricht, bijvoorbeeld door een zzp‘er.
2. Indicatie dienstbetrekking: er zijn sterke aanwijzingen dat er sprake is van een (fictieve) dienstbetrekking.
3. Geen oordeel mogelijk: op grond van de gegeven antwoorden is niet duidelijk of sprake is van werken buiten dienstbetrekking of van werken in dienstbetrekking.